کلید محافظ جان چیست + چرا باید در برق کشی ساختمان استفاده شود

 برق کشی ساختمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و برای انجام اصولی آن باید تمام نکات ایمنی را در نظر گرفت. متأسفانه در برخی موارد با وجود در نظر گرفتن نکات ایمنی به دلایل مختلفی حوادثی نظیر آتش سوزی و برق گرفتگی اتفاق می افتد که می تواند خسارت های زیادی به همراه داشته باشد. به دلیل وجود خطراتی نظیر موارد توضیح داده شده، مهندسین برق همواره در پی یافتن راهی برای کاهش احتمال بروز خطرات برق گرفتگی بوده اند. در این مورد راه حل هایی هم وجود دارد که یکی از آنها ها استفاده از تجهیزات ایمنی است. تجهیزات ایمنی نظیر کلید محافظ جان است که در سیستم برق کشی تا حد زیادی از بروز خطر جلوگیری می کند.

کلید محافظ جان دارای قابلیتی است که با استفاده از آن می تواند میزان جریان رفت و برگشتی را محاسبه کرده و در صورت بروز تفاوت ولتاژ می تواند مدار را قطع کند. دلایل مختلفی نظیر وجود اختلاف پتانسیل در سیم های رفت و برگشتی سبب بروز جریان نشتی می شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با کاربرد کلید محافظ، انواع کلید محافظ جان و به طور کلی اینکه کلید محافظ جان چیست؟ بیشتر آشنا شوید.

کلید محافظ جان چیست:

بر اساس استاندارد ها و قوانینی که در مورد برق کشی ساختمان های مختلف وجود دارد، رعایت برخی از نکات ایمنی لازم و ضروری است. از جمله این موارد می توان به استفاده از کلید محافظ جان اشاره کرد که به نوعی نقش حفاظت اضافه را در سیستم برق ایفا می کند. کلید محافظ جان دارای قابلیت تشخیص جریان نشتی است، این قطعه نمی تواند جریان اضافه و اتصال کوتاه موجود در مدار را تشخیص بدهد! کلید محافظ جان به نوعی یک کلید اتوماتیک محسوب می شود که کاربرد اصلی آن محافظت از انسان در برابر خطراتی نظیر برق گرفتگی است. علت نامگذاری این قطعه هم کاربرد محافظتی آن است. عملکرد کلی کلید محافظ جان بر اساس مقایسه میزان جریان خروجی با میزان جریان ورودی کلید است. ورودی این قطعه هم فاز و نول می باشد.

اگر کلید محافظ جان در مدار قرار داده شود در صورت تماس مستقیم و غیر مستقیم افراد با جریان برق از بروز برق گرفتگی جلوگیری می شود. تماس مستقیم به شرایطی گفته می شود که در آن شخص مستقیماً با قسمت فاز تماس داشته باشد. تماس غیر مستقیم هم شامل تماسی است که در آن بدنه وسایل برقی به دلیل اتصالی برق دار شده باشد و فرد این بدنه را لمس کند. در تماس غیر مستقیم یک جریان از بدن انسان عبور می کند که به آن جریان نشتی گفته می شود.

پیشنهاد میشود برای دانستن درباره دیمر و انواع آن به مقاله نوشته شده ما با عنوان دیمر چیست مراجعه نمایید.

کلید محافظ جان قابلیت تشخیص این جریان را دارا است. این قطعه را بر اساس میزان حساسیت آن در برابر جریان نشتی به دو نوع صنعتی و خانگی تقسیم می کنند. ناگفته نماند که کلید محافظ جان علاوه بر محافظت از افراد، از نشتی جریان هم جلوگیری کرده و به این ترتیب از دستگاه و تجهیزات صنعتی هم محافظت می شود. نحوه عملکرد کلید محافظ جان در برابر جریان نشتی به این صورت است که اگر جریان نشتی موجود در مدار از میزان حساسیت کلید بیشتر باشد، کلید فعال می شود و در نتیجه آن جریان ورودی و به دنبال آن مدار قطع می شود. محافظ جان دارای یک تقسیم بندی کلی می باشد و بر اساس آن به دو دسته تقسیم می شود که عبارتند از کلید محافظ انسان در برابر تماس مستقیم با قطعات الکتریکی و کلید محافظ قطعات الکتریکی در برابر حوادثی نظیر آتش سوزی!

دیود ها به عنوان وسیله ای شناخته می شوند که یک سو کننده جریان در مدار بوده اگر میخواهید درباره دیود زنر چیست بیشتر بدانید به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.

مزایای استفاده از کلید محافظ جان در مدار:

کلید محافظ جان یک قطعه ایمنی است و نقش زیادی برای محافظت از افراد در برابر آسیب های جانی و مالی دارد که ممکن است در پی برق گرفتگی رخ دهند، این مورد یکی از مهم ترین مزایا کلید محافظ جان است. در خصوص جریان نشتی جالب است بدانید که اگر در بدنه وسایل الکتریکی نشتی وجود داشته باشد، این نشتی با گذشت زمان افزایش پیدا کرده و می تواند صدمات جدی را به وسیله برقی مورد نظر وارد کند. به همین دلیل است که استفاده از کلید محافظ جان در مدار پیشنهاد می شود. از دیگر مزایا کلید محافظ جان می توان به این مورد اشاره کرد که این قطعه بر روی کاهش هدر رفتن انرژی الکتریکی هم مؤثر است. در نتیجه علاوه بر محافظت از جان افراد و وسایل الکتریکی از نظر اقتصادی نیز باعث کاهش هزینه های انرژی می شود.

بر اساس مبحث 13 مقررات ملی که در مورد ساخت ساختمان و شیوه نامه شرکت توانبر وجود دارد، استفاده از کلید محافظتی برای افزایش ایمنی در برابر نشتی جریان در تمام ساختمان ها لازم و ضروری است.

 تست تابلو برق چگونه است اگر میخواهید بیشتر بدانید میتوانید به مقاله تست تابلو برق مراجعه نمایید.

آیا کلید محافظ جان بدون ارت کار می کند:

در برخی موارد ممکن است شرایطی رخ دهد که در آن میزان جریان نشتی که به واسطه بدنه دستگاه به سطح زمین منتقل می شود، از میزان جریان نشتی که برای کلید محافظ طراحی شده است، کمتر باشد و در نتیجه کلید، مدار را قطع نمی کند زیرا کلید محافظ جان 30 میلی آمپری است و برای حفاظت از افراد در مقابل حوادثی نظیر برق گرفتگی کاربرد داشته و با در نظر گرفتن میزان مقاومت بدن و همچنین مقدار جریان نشتی که بدن انسان توانایی تحمل آن را دارد طراحی می شود. بنابراین وجود داشتن سیم اتصال به زمین در مداری که از محافظ جان در آن استفاده می شود، لازم است زیرا اساس کار کلید محافظ طبق میزان اختلاف جریان فاز و نول می باشد.

با وجود اینکه بهتر است در مداری که از کلید محافظ استفاده می شود، سیم اتصال به زمین وجود داشته باشد، امکان استفاده از این کلید بدون سیم اتصال به زمین هم وجود دارد. اگر قصد استفاده از آن بدون سیم اتصال به زمین را دارید باید به این نکته هم توجه داشته باشید که در این صورت میزان نقش حفاظتی کلید کاهش پیدا کرده و با وجود کلید محافظ احتمال بروز برق گرفتگی وجود خواهد داشت.در شرایط توضیح داده شده در صورت اتصال مستقیم کلید محافظ جان می تواند مدار را قطع کند و به این ترتیب شخص از برق گرفتگی محافظت می شود، اما در شرایط اتصال غیر مستقیم شرایط کمی متفاوت تر است.

در اتصال غیر مستقیم به دلیل عدم اتصال با زمین در صورت تماس با بدنه وسیله برق دار کلید محافظ عمل نمی کند و در نتیجه جریان قطع نشده و شخص دچار برق گرفتگی می شود. بنابراین اگر می خواهید کلید محافظ جان در شرایط اتصال غیر مستقیم هم سبب قطع شدن جریان و افزایش ایمنی شود، بهتر است وسایل برقی دارای سیم اتصال به زمین باشند.

 پیشنهاد میشود با مطلب ما همراه باشید تا به شما بگوییم اینورتر چیست؟ چه کاربردی دارد و استفاده از آن چه مزایایی را برای شما به ارمغان می آورد؟

عیب یابی کلید محافظ جان:

در ادامه پاسخ به این سؤال که کلید محافظ جان چیست؟ بهتر است با نحوه عیب یابی این قطعه ایمنی نیز بیشتر آشنا شوید. به راحتی با استفاده از کلید تست می توانید از سالم بودن این قطعه مطمئن شوید. به این صورت که اگر محافظ جان در مدار وجود داشته باشد در صورتی سالم است که با زدن کلید تست مدار قطع شود. روش دیگر این است که با استفاده از نول وارد شده به کلید و همچنین فاز خارج شده از کلید یک لامپ را روشن کنید. در چنین حالتی با روشن شدن لامپ، باید کلید قطع شود و قطع نشدن آن نشان دهنده سالم نبودن کلید است.

اگر میخواهید به جواب این سوال برسید که ترانسفورماتور چیست و چگونه کار میکند ، پیشنهاد می‌شود مقاله ما درباره ترانسفورماتور چیست را بخوانید.

در پایان:

به عنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به این سؤال که کلید محافظ جان چیست؟ پاسخ داده شد و با انواع کلید محافظ جان آشنا شدید. در این خصوص دانستید که کلید محافظ جان یک قطعه اتوماتیک محسوب می شود که دارای نقش حفاظتی بوده و در مواقع لزوم با قطع کردن مدار از بروز حوادثی نظیر آتش سوزی و برق گرفتگی جلوگیری می کند. از طرفی دیگر در صورت بروز نشتی جریان و اتصالی در وسایل برقی نیز با قطع مدار از وسیله برقی مورد نظر محافظت می کند.