آشنایی با انواع جعبه فیوز: جعبه فیوز مینیاتوری و ...

جعبه فیوز که به آن تابلو برق واحدها یا تابلو برق انتهایی هم گفته می شود در واقع یکی از قسمت ها و بخش های مهم برق هر ساختمانی به شمار می رود که بدون استثناء در ورودی هر واحد ساختمانی نصب می شود و در صورت بروز هرگونه مشکلی از این جعبه فیوز برق استفاده می شود.

همان طوری که بیان کردیم جعبه فیوز برق در ابتدای ورودی هر واحد ساختمانی نصب می شود و به طور کلی سرخط تمامی مصرف کننده های یک واحد مسکونی از این جعبه تغذیه می شود که در تاسیسات برقی ساختمان با علامت اختصاری DP نشانه گذاری شده است.

تا مدت ها قبل تمامی سیم کشی های ساختمان به روش جعبه تقسیم انجام می شد و خبری از وجود جعبه فیوز نبود اما به مرور زمان و با پیشرفت صنعت برق این مورد شکل و شمایل بهتری به خودش گرفت و با مزیت هایی که این نوع جعبه ها به وجود آوردند به نوعی در تمامی ساختمان ها به یک استاندارد فراگیر که حتی جزئی از مقررات برق ساختمان هم بود، تبدیل شد.

مهم ترین مزیت جعبه فیوز در ساختمان ها

در واقع این نوع جعبه ها مزیت های بیشماری را به همراه دارند، از راحتی برقکارها به هنگام برق کشی گرفته تا به وجود آمدن امنیت برای ساکنین منزل. اما بزرگ ترین و در عین حال مهم ترین مزیت جعبه فیوز برق این است که در صورت به وجود آمدن و بروز هرگونه مشکلی آن هم در یک سر خط، تنها همان مسیری که مشکل دارد از مدار خارج می شود و جریان برق در مابقی مسیرها به فعالیت خودشان ادامه می دهند. همین مزیت باعث می شود تا برقکارها و حتی اشخاصی که آشنایی جزئی با برق ساختمان دارند کار راحت تری برای رفع عیب سیم کشی ساختمان بر عهده خواهند داشت.

این جعبه تأمین کننده برق تمامی اجزای یک واحد مسکونی به شمار می رود به خاطر اینکه تمامی سیم هایی که به نوعی مصرف کننده هستند به جعبه فیوز برق منتهی می شوند. برق ورودی به این جعبه به وسیله یک کابل سه در چهار (مورد استفاده برای کنتورهای 25 آمپر) یا یک کابل سه در شش (مورد استفاده برای کنتورهای 32 آمپر) به صورت مستقیم از کنتور اصلی تأمین می شود. پیشنهاد می شود درباره تاسیسات برقی ساختمان بخوانید.

شاید برخی ها معنا و مفهوم به طور مثال یک جعبه فیوز برق 8 تایی را متوجه نشوند. این یعنی این نوع جعبه ها گنجایش نصب 8 فیوز مینیاتوری را دارند. این نوع جعبه ها را در هر سایز و مدلی که مایلید می توانید در بازار تهیه کنید اما در برق ساختمان اکثراً جعبه های 8 یا 12 تایی مورد استفاده قرار می گیرد.

آشنایی با انواع فیوز در جعبه فیوز

فیوزها هم انواع مختلفی دارد ولی در صنعت ساختمان از چند نوع آنها بیشتر استفاده می شود. از جمله این فیوزها عبارتند از:

•  فشنگی
• اتوماتیک
• مینیاتوری (مشهور به جعبه فیوز مینیاتوری)

این نوع فیوزهایی که به آن اشاره کردیم در واقع مدارهای برق را در مقابل با اتصال های کوتاه یا همان برخورد سیم فاز با نول و همچنین اضافه بار (اضافه بار به نوعی بیشتر کشیدن جریان برق آن هم با توجه به جریانی که روی فیوز نوشته شده است) محافظت می کند. این نوع فیوزها یک ورودی و یک خروجی دارند و در مسیر سیم فاز قرار می گیرند و به نوعی به آنها جریان های سری هم گفته می شود به خاطر اینکه به صورت سری در مدارهای برق ساختمان قرار گرفته اند.

اهمیت جعبه فیوز در چيست؟

اهميت آن از جايي است كه تمامی خطوط برق به آن وصل می شوند. در این جعبه فيوز سیم اصلی برق ساختمان وارد جعبه شده و تمامي خطوط برق ساختمان را تغذیه كند. به همين خاطر می شود گفت بدون حضور جعبه فیوز برق کشی ساختمان ناقص استبه شمار مي‌آيد.

این جعبه برق خودش را از یک کابل كه از کنتور اصلی ساختمان گرفته شده است می گیرد. این کابل در واقع یک کابل سه رشته ایی هست. ابتدا سیم های فاز به نحو استاندارد وارد جعبه می گردند و به فیوز مربوطه متصل می شوند. همين طور سیم های نول نیز به ترمینال نول های جعبه اتصال داده خواهند شد. ترمینال نول ها به عبارت ديگر به "شمش نول" نیز معروفند که از جنس مس هستند.

 آشنایی با انواع فیوز

فیوزهای فشنگی هم به سه قسمت مغزی، کلاهک و پایه فیوز تقسیم بندی می شوند و اگر فیوز یک بار عمل کند به خاطر اینکه یک بار مصرف است باید دور انداخته شود و از یک فیوز دیگر استفاده شود. اگر می خواهید فیوزهای فشنگی را تعویض کنید باید کلاهک آن را بر خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید و سپس مغزی آن را بیرون بیاورید و تعویض کنید.

جعبه فیوز مینیاتوری

فیوزهایی که در جعبه فیوز مینیاتوری قرار دارند در انواع مختلف یک، دو، سه و چهار پل آن هم برای جریان ها و ولتاژهای متفاوتی طراحی و ساخته می شوند. این نوع فیوزهای مینیاتوری دو عملکرد اصلی را انجام می دهند. از جمله

• حفاظت در برابر اضافه جریان 
• حفاظت در برابر اتصال کوتاه

در جعبه فیوز مینیاتوری یک مدارشکن یا قطع کننده مدار مینیاتوری وجود دارد که در حقیقت یک قطعه الکترومکانیکی است که به محض افزایش و رسیدن جریان به یک جریانی که از قبل تعیین شده، مدار را به صورت خودکار قطع می کند. فیوز مینیاتوری که به کلید مینیاتوری هم معروف است را می توان به وسیله یک فیوز معمولی در جعبه توزیع تعویض نمود.

در بعضی موارد نيز امکان دارد که يكي از فيوزهاي جعبه فیوز پریده باشد و مستمر فیوز را روشن و خواموش كنيد ولي دوباره به شكل اول یا همان حالت OFF باز گردد. در اين موقع امکان دارد یک ايراد دیگر در جعبه فیوز مینیاتوری به وجود آمده باشد که به جاي اينكه فیوز بخواهد روی حالت ON باشد به حالت OFF باز می گردد.

این ايراد را حتماً چك کنید به خاطر اینکه احتمال دارد یک اتصال کوتاه شديد به وجود آمده باشد و در نتیجه منجر به قطع فیوز و همين طور خرابی سیستم داخلی جعبه فیوز بشود. پیشنهاد تيم ما این است که هيچ‌گاه این مورد را سر سري نگیرید و از یک برقکار متخصص و با تجربه کمک بخواهيد تا پيش از اینکه خطری تهدیدتان کند ايراد به وجود آمده را رفع نمایید.  پیشنهاد می شود درباره مقاومت الکتریکی بخوانید.

انواع فیوز برق

تا این قسمت از مقاله به طور کلی دانستیم، جعبه فیوز چیست و با انواع آن بیشتر آشنا شدیم. در ادامه می‌خواهیم به توضیح بیشتر در مورد انواع فیوز کنتور برق و انواع فیوز برق ساختمان بپردازیم. اگر شما هم قصد خرید یک فیوز مناسب برای کنتور برق خود را دارید، این قسمت از مقاله مخصوص شما است، پس تا پایان با ما همراه باشید.

در ابتدای متن اشاره کردیم که می‌خواهیم در مورد انواع فیوز کنتور برق صحبت کنیم، بنابراین قابل حدس است که فیوز کنتور برق انواع مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که با توجه به ویژگی‌های خاص هر یک از فیوز‌های کنتور برق از هر کدام از آن‌ها به منظور‌های متفاوتی استفاده می‌شود. با ما همراه باشید تا علاوه بر آگاهی در مورد اینکه جعبه فیوز چیست اطلاعات مفید و کاربردی در مورد هر یک از انواع فیوز کنتور برق و انواع فیوز برق ساختمان کسب کنید.

فیوز برق فشنگی

یکی از پرکاربردترین انواع فیوز کنتور برق که امروزه هم زیاد از آن استفاده می‌شود، فیوز برق فشنگی نام دارد. ناگفته نماند که کاربرد زیاد فیوز برق فشنگی به دلیل ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد این نوع فیوز است.
فیوز برق فشنگی، از یک فشنگ که دو قسمت پایه و کلاهک دارد تشکیل شده است. عملکرد این فیوز در عین سادگی بسیار کاربردی است. اگر می‌خواهید بدانید که آیا فیوز برق فشنگی در اثر نوسانات جریان برق دچار سوختگی شده است یا خیر پیشنهاد ما به شما استفاده از روش آسانی است که در ادامه بیان می‌کنیم.
برای بررسی سالم بودن و یا سوختگی فیوز برق فشنگی کافی است پولک‌هایی که در قسمت پایینی فیوز قرار دارد را بررسی کنید. اگر فیوز برق فشنگی در اثر نوسانات جریان برق دچار سوختگی شده باشد، پولک‌های گفته شده به دلیل ذوب شدن بر اثر نوسانات جریان از فیوز خارج می‌شوند.

بنابراین اگر در بررسی این نوع فیوز با پولک‌های ذوب شده مواجه شدید باید به فکر خرید یک فیوز برق فشنگی جدید باشید. در خصوص نحوه عملکرد این نوع فیوز هم باید گفت که نحوه عملکرد آن بسیار ساده است، به این صورت که بروز نوسانات جریان برق به هر دلیلی که رخ دهد در داخل فیوز سبب می‌شود تا سیم‌های موجود در فیوز ذوب شوند. در اثر ذوب شدن سیم‌های درونی فیوز مدار موجود در فیوز قطع می‌شود. علت اصلی به وجود آمدن این عملکرد در داخل فیوز این است که فیوز برق فشنگی از یک المان حرارتی ساخته شده‌ است. آیا شما می دانید چرا باید از کانکتور برق استفاده کنیم؟

فیوز برق کمپکت

یکی دیگر از انواع فیوز کنتور برق که امروزه هم طرفداران زیادی دارد، فیوز برق کمپکت نامیده می‌شود. این نوع فیوز یکی از جدیدترین انواع فیوز برق محسوب می‌شود که کاربرد‌های مختلفی نیز دارد. ناگفته نماند جدید بودن این نوع فیوز سبب شده تا افراد زیادی آگاهی کاملی در مورد این نوع فیوز نداشته باشند.

از جمله مهم‌ترین و پرکاربردترین کارایی‌هایی فیوز برق کمپکت این است که با استفاده از این نوع فیوز می‌توانید مقدار دقیق جریان عبوری را تعیین کنید. بعد از اینکه مقدار دقیق جریان را تعیین کردید اگر جریان کمتر و یا بیشتر از مقدار تعیین شده شود، فیوز جریان را قطع می‌کند. با توجه به ویژگی گفته شده می‌توان گفت، فیوز برق کمپکت بهترین گزینه برای استفاده در مصارف صنعتی است زیرا با استفاده از این نوع فیوز می‌توانید با تعیین مقدار دقیق جریان عبوری تجهیزات الکتریکی خود را از نوسانات جریان برق حفظ کنید.

لازم به یادآوری است که این نوع فیوز برق نسبت به دیگر انواع آن قیمت بیشتری دارد اما با توجه به اینکه استفاده از آن حفاظت از تجهیزات الکتریکی شما را تضمین می‌کند، ارزش خرید دارد. علاوه بر این طول عمر مفید این نوع فیوز نیز بسیار بالا است.

اجزای تشکیل دهنده فیوز برق

برای اینکه اطلاعات بیشتری در مورد اینکه جعبه فیوز چیست، کسب کنیم لازم است تا با اجزای تشکیل دهنده آن بیشتر آشنا شوید. موادی که برای پوشاندن سطح خارجی انواع فیوز استفاده می‌شود ظاهر متفاوتی به هر یک از انواع آن می‌دهد. جدا از این سطح خارجی اجزای اصلی تشکیل دهنده فیوز برق یک سیم فلزی است که این سیم فلزی قابلیت مقاومت در برابر جریان برق را تا یک حد تعیین شده‌ای را دارا است. اگر به هر دلیلی نوسانات جریان رخ دهد و میزان جریان برق از مقدار تعیین شده بیشتر شود این سیم ذوب شده و از این طریق باعث می‌شود تا قبل از بروز هر نوع حادثه یا خطری جریان قطع شود. به همین دلیل است که کاربرد اصلی استفاده از انواع فیوز برای کنترل و حفاظت از سیستم برق کشی ساختمان است.

انواع جعبه فیوز

این نوع جعبه ها در انواع و اقسام مختلف و دو نوع پلاستیکی و فلزی در بازار موجود هستند که به دو نوع جعبه فیوز روکار و جعبه فیوز توکار دسته بندی می شوند و در شکل ها و طرح های مختلف و همچنین جنس های مختلف طراحی و تولید می شوند. پیشنهاد می شود درباره آموزش برق کشی ساختمان بخوانید.

جعبه فیوز روکار، محصولی است که مناسب برای نصب در فضای داخلی و فضای بیرونی ساختمان ها است و به نسبت توکار مصرف بیشتری دارد. اما جعبه فیوز توکار به مانند همتای روکار خود قابلیت خاصی ندارد و بیشتر برای موارد خاصی استفاده می شود و بیشتر قابل استفاده در منازل مسکونی، مجتمع تولید و صنعتی و اداری است. درب هایی که روی این نوع جعبه ها استفاده شده مانع از نفوذ رطوبت و گرد و غبار به داخل آن می شود و در برخی از مدل های ساخته شده درب جعبه ها 100 درصد نشکن هستند و از موادی مانند پلی کربنات ساخته می شود که در برابر سرما، گرما، حرارت، فشار و حتی ضربه، مقاومت بسیار بالایی دارند.

وظیفه فيوزها

همانطور كه پيش‌تر ديد، شرکت تولیدی ایران ونوس  سعي در اين داشت تا انواع جعبه فيوزها را برايتان معرفي كند. حالا پس از آشنایی با انواع جعبه فیوز بهتر است ابتدا بدانيم كه انواع فیوز برق ساختمان چيست و چه كاربردي دارد؟ فیوزرا در دستگاه مي‌گذارند تا اگر برق ورودی زیاد بشود یا اگر داخل دستگاه نوعي اتصالی پیدا کرد، فیوز بسوزد و به دستگاه آسیبی نرسد.

تست فيوزها

برای تست كردن فیوز دو سر اُهمتر را به دو سر فیوزمان  می زنیم، اگر كه عقربه حرکت بكند فيوز سالم هست.

نکته: اگر فیوز در دستگاهی بسوزد و آن را با فيوز ديگري عوض کنیم و مجددا فيوز بسوزد، در داخل دستگاه ممكن است نوعي اتصال کوتاه وجود داشته باشد (دیودهای مدار تست شوند)

کاربرد فیوزها

برای محافظت كردن سیم ها از کوتاه شدگی در مدار استفاده می شوند. فیوز ها اغلب سیم های نازک مسی هستند یا سیم هایی که از فلزات زود گداختي نظير سرب ساخته شده اند كه به شكل سری به مدار حامل جریان متصل می گردند که اگر جریان از مقدار معين شده زيادتر بشود، فيوزها ذوب می شوند.

جعبه فیوز در هر ساختمانی كه باشد می تواند یکی از ويژه ترین قسمت های یک ساختمان باشد. در ساختمان های جديد كنوني، هر واحد ساختمانی در داخل فضاي خودش یک جعبه فیوز مجزا و مشخص دارد. در ساختمان‌هاي قدیمی تر این حالت نبود بكه در اين ساختمان های قدیمی سیم کشی ها بر طبق جعبه تقسیم انجام مي‌شد ولي، چون استفاده از جعبه فیوز اصولی تر و آسان تر بود اندك اندك استفاده كردن از این جعبه ها به جای جعبه تقسیم شدت گرفت.

آیا فیوزهایی که در جعبه فیوز برق ها وجود دارد خراب هم می شوند؟

باید عنوان کنیم که بله. در اکثر مواقع امکان دارد که وجود لوازم غیر استاندارد و حتی تقلبی که در بازار وجود دارند بدون اینکه مشکل خاصی در مدار برقی ساختمان و حتی در اتصال انشعابی سیم دیده شود به یک باره فیوز می سوزد و فرمان خاموشی برخی از مدارهای برق را صادر می کند.

اگر با چنین مواردی مواجه شدید تنها وسیله ای که به آن نیاز دارد یک آمپرمتر است تا به وسیله آن بتوانید جریان عبوری از فیوز را اندازه بگیرید. مقدار جریان مجاز روی هر فیوز نوشته شده را بخوانید و سپس با عدد اندازه گیری شده مقایسه نمایید تا متوجه شوید که آیا جریان برق در یک محدوده است یا خیر.

انتخاب فیوز مناسب برای ساختمان:

در هنگام سیم کشی ساختمان کلیه استاندارد‌های لازم جهت حفظ ایمنی باید توسط برقکار رعایت شود. یکی از مشکلات موجود در این زمینه، بروز اتصال کوتاه در مدار است که می‌تواند خطر آفرین باشد. به متظور جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی افراد برقکار به منظور سیم کشی ساختمان از فیوز برق استفاده می‌کنند. فیوز برق از بسیاری از مشکلات مدار جلوگیری می‌کند که از آن جمله می‌توان به جلوگیری از بروز اتصال، نشتی برق، اضافه بار و... اشاره کرد. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد ضرورت استفاده از فیوز برق خانه می‌پردازیم، با ما همراه باشید. مهمترین کاربرد جعبه فیوز خانه حفظ ایمنی افراد از خطرات برق گرفتگی است. این ابزار از بروز چند مشکل جلوگیری می‌کند.

شدت جریان: هر مداری یک شدت جریان استاندارد دارد، به این معنا که عبور آن شدت جریان هیچ مشکلی برای مدار ایجاد نمی‌کند. این در حالی است که اگر شدت جریان عبوری از مدار افزایش پیدا کند پدیده‌ای به نام شدت جریان در مدار رخ می‌دهد. شدت جریان خود دارای دو نوع اصلی است که از آن‌ها تحت عنوان اتصال کوتاه و اوورلود یاد می‌شود. در جعبه فیوز خانه ابزاری به عنوان قطع‌کننده مدار وجود دارد که در صورت بروز شدت جریان با قطع کردن مدار از بروز مشکلاتی نظیر اتصال و خطر برق گرفتگی جلوگیری می‌کند.

در توضیح اتصال کوتاه باید گفت که یکی از انواع شدت جریان است و زمانی بروز می‌کند که در مدار یک جریان غیر نرمال با مقاومت پایین به وجود بیاید. بهتر است بدانید که یک جریان جریان عبوری با مقاومت کم می‌تواند یک جریان با شدتی هزار برابر بیشتر از حالت عادی در مدار ایجاد کند که این موضوع خود می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد‌. این مورد به درستی نشان‌دهنده اهمیت استفاده از فیوز کنتور برق خانگی است.

پس از آشنایی با اهمیت استفاده از جعبه فیوز ساختمان، نوبت به آن می‌رسد تا با نکاتی که هنگام خرید جعبه فیوز ساختمان باید رعایت شود، بیشتر آشنا شوید. قبل از انتخاب باید ابتدا میزان دقیق جریان نرمال مدار ساختمان مورد نظر را بدانید. پس از مشخص شدن میزان جریان باید فیوزی را انتخاب کنید که از میزان حداکثری جریان مدار ۱۳۵ درصد ظرفیت بیشتری برای عبور جریان داشته باشد.

به عنوان مثال اگر میزان جریان عبوری از مدار ۱۰ آمپر باشد، شما نیاز به یک فیوز با ظرفیت ۱۵ آمپر دارید. پس از این مورد برای انتخاب فیوز کنتور برق خانگی نوبت به بررسی مقدار ولتاژ می‌رسد. یک اصل همیشگی که در این مورد وجود دارد، بیشتر بودن ولتاژ فیوز استفاده شده از ولتاژ مداری است که فیوز در آن قرار داده می‌شود. در توضیح بیشتر این مورد هم می‌توان یک مثال آورد، به عنوان مثال اگر ولتاژ یک مدار معادل ۲۴ ولت باشد، ظرفیت فیوز مورد استفاده برای مدار فوق باید بیشتر از ۲۴ ولت باشد.

از دیگر نکات مهم برای انتخاب یک فیوز برق خانه مناسب، در نظر گرفتن میانگین دمای محیط اطراف فیوز است. به طور معمول فیوز‌های مینیاتوری در دمای معمولی آزمایشگاه که حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد است طراحی و تست می‌کنند.

ولی در برخی موارد دمای محیط اطراف فیوز ممکن است از دمای آزمایشگاه بیشتر باشد، از طرفی بهتر است به این نکته نیز توجه داشته باشید که گرمای زیاد می‌تواند به فیوز آسیب بزند و به اصطلاح سبب سوختن آن شود. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی قبل از خرید به میانگین دمای محیط اطراف فیوز توجه کنید و اگر محیط گرم است از فیوز‌هایی استفاده کنید که آمپر بالاتری دارند. پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما درباره ترمینال برق چیست را بخوانید.

 جعبه فيوزها دارای اندازه و شکل های متفاوت هستند

جعبه فیوزها از شکل های گوناگونی برخوردارند. این جعبه ها در اندازه های گوناگوني در بازار هستند که بسته به نوع كاربردشان مشتریان خاص به خودشان را نيز دارند. اندازه این جعبه ها تحت تاثیر تعداد خطوطشان هست.

شرکت تولیدی ایران ونوس  شرکتی پیشرو در صنعت برق است که محصولات گوناگوني را تولید می کند. یکی از این محصولات ويژه جعبه فیوز است. این محصول کیفیت مناسبي دارد و در ساخت آن تمامي استاندارد های موجود جهانی رعایت گشته است. شما نيز می توانید با مراجعه كردن به سایت شركت محصول را خریداری نمایید.

اما در برخی موارد هم امکان دارد که فیوز پریده باشد و مدام فیوز را بزنید اما دوباره به حالت اول یا همان حالت OFF برگردد. در چنین مواقعی امکان دارد یک نوع خرابی دیگر در جعبه فیوز مینیاتوری به وجود آمده باشد که به جای اینکه فیوز روی حالت ON قرار گیرد به حالت OFF بر می گردد.

این مورد را حتماً بررسی کنید به خاطر اینکه ممکن است یک اتصال کوتاه قوی به وجود آمده باشد و در نتیجه باعث قطع فیوز و همچنین خرابی سیستم داخلی جعبه فیوز شده باشد. پیشنهاد ما این است که هرگز این مورد را دست کم نگیرید و از یک برقکار حرفه ای و با تجربه کمک بگیرید تا قبل از اینکه خطری شما را تهدید کند مشکل به وجود آمده را برطرف نمایید.

برخی از سوالات متداول

1. انواع فیوز کنتور برق کدام‌ند؟

فیوز کنتور برق انواع مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها ویژگی‌های خاصی دارند و به منظور‌های متفاوتی استفاده می‌شوند. انواع فیوز برق عبارتند از: فیوز برق فشنگی - فیوز برق کمپکت.

2. انواع جعبه فیوز کدام‌ند؟

این نوع جعبه ها در انواع و اقسام مختلف و دو نوع پلاستیکی و فلزی در بازار موجود هستند که به دو نوع جعبه فیوز روکار و جعبه فیوز توکار دسته بندی می شوند و در شکل ها و طرح های مختلف و همچنین جنس های مختلف طراحی و تولید می شوند.