مولتی متر چیست؟ آشنایی با مهم ترین کاربرد انواع مولتی متر

مولتی متر چیست؟ یکی از ابزار‌های بسیار پرکاربرد برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی مختلف در حیطه کاری مهندسان، تعمیرکاران و برق کاران، مولتی‌متر است. با استفاده از این دستگاه می‌توان کمیت‌هایی مانند» ولت، میلی‌آمپر، میکرو آمپر، تست دیود، اتصال و اهم را به راحتی اندازه‌گیری کرد. همچنین سالم یا معیوب بودن دستگاه‌های الکتریمی، برد و ماژول را نیز مشخص می‌کند.

مولتی‌متر‌ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. بنابراین در صورتی که قصد خرید دستگاه مولتی‌متر را دارید، قبل از هر چیزی باید با مفهوم مولتی‌ متر چیست آشنا شوید. از این رو ما در این محتوا به توضیح مولتی متر چیست و انواع آن و همچنین کاربرد مولتی‌ متر خواهیم پرداخت. در این مطلب با موضوع آشنایی با مولتی متر همراه ما باشید.

مولتی‌ متر چیست؟

از ساخت اولین دستگاه مولتی‌متر حدود 100 سالی می‌گذرد. این دستگاه در ابتدا به صورت آنالوگ تولید می‌شد که محدودیت‌های بسیاری نیز داشتند. اما به مرور زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی امروزه نمونه‌های دیچیتال آن نیز در بازار موجود است. نمونه‌های دیجیتال به دلیل قابلیت‌های فراگیری که دارند، به سرعت جایگزین مدل‌های آنالوگ شدند.

از جمله کاربرد مولتی‌ متر می‌توان به دقت بالا در اندازه‌گیری و نمایش داده‌ها، کم شدن خطای کاربر، بالا رفتن سرعت اندازه‌گیری، بالا رفتن راندمان دستگاه، اندازه‌گیری و نمایش مقادیر مختلف در یک دستگاه، قابلیت ذخیره مقادیر اندازه‌گیری شده در حافظه دستگاه، کالیبراسیون آسان‌تر و ... اشاره کرد. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره انواع خازن و کاربردهای آن را بخوانید.

به صورت کلی در پاسخ به سوال مولتی‌ متر چیست؟ باید اشاره کنیم مولتی‌متر دستگاهی است که از آن جهت اندازه‌گیری پارامتر‌های مختلف نظیر: مقاومت، ولتاژ و جران الکتریکی در مدارات مختلف و قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود. این ابزار مهم‌ترین و پرکاربردترین وسیله برای مهنسان و تعمیرکاران برق و الکترونیک است.

از این رو وجود آن در هر کارگاه، تعمیرگاه و آزمایشگاه برقی الزامی است. با این که مولتی‌متر یک دستگاه بسیار پرکاربرد و پرمصرف در آزمایشگاه‌های برق است، اما متأسفانه بسیاری از کاربران با این دستگاه و انواع آن آشنایی کافی ندارند. به همین دلیل ما در این محتوا مهم‌ترین انواع مولتی‌متر و کاربرد آن‌ها را برای شما عزیزان ارائه می‌دهیم.

مولتی متر چیست و انواع آن

انواع مولتی متر بر اساس روش ساخت و کارایی مولتی متر به صورت کلی در 4 گروه: عقربه‌ای یا آنالوگ، دیجیتالی، رومیزی و انبری قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی این مولتی‌متر‌ها خواهیم پرداخت.

1. مولتی‌ متر آنالوگ (عقربه‌ای)

این نوع مولتی‌متر دارای صفحه‌ای با خطوط درجه‌بندی شده است که بر روی آن عقربه‌ای تحت عنوان نشانگر قرار دارد. این عقربه بر روی خطوط درجه‌بندی شده حرکت می‌کند و کاربران از طریق آن می‌توانند میزان کمیت اندازه‌گیری شده را قرائت کنند. علاوه بر این موارد، مولتی‌متر آنالوگ از یک سلکتور، تعدادی ترمینال، یک پتانسیومتر تنظیم صفر به همراه دو سیم رابط تشکیل شده است.

کار کردن با این نوع دستگاه بسیار سخت‌تر از مولتی‌متر‌های دیگر است، زیرا برای قرائت مقدار اندازه‌گیری شده نیاز به دقت بسیار بالایی دارد. همچنین در برابر ضربه نیز بسیار حساس هستند. با آنکه به دلیل مقاومت داخلی بسیار کم، دقت اندازه‌گیری بالایی دارد نمی‌توان اعداد دقیقی را دریافت کرد. میزان خطا در این نوع دستگاه کمتر از 50 میکروآمپر است. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره منبع تغذیه چیست را بخوانید.

2. مولتی‌ متر دیجیتالی

در این نوع مولتی‌متر برخلاف مدل آنالوگ، مقادیر اندازه‌گیری شده کمیت‌ها به صورت عدد بر روی صفحه نمایشگر آن نشان داده می‌شوند. این دستگاه این توانایی را دارد تا برای کمیت مورد نظر شما یک واحد مناسب به نمایش بگذارد. هر دستگاه مولتی‌متر دیجیتالی به صورت کلی از 4 بخش: نمایشگر، سلکتور (دستگیره انتخاب)، پورت و پراب تشکیل شده است.

نمایشگر همان‌طور که گفتیم مقدار کمیت اندازه‌گیری را نشان می‌دهد. از طریق سلکتور نیز می‌توان پارامتر مورد نظر که قصد اندازه‌گیری آن را دارید، انتخاب کنید. این پارامتر می‌تواند ولتاژ، جریان یا مقاومت باشد. پورت نیز بخشی از دستگاه است که پراب‌ها به ان متصل می‌شوند.

هر دستگاه مولتی‌متر نیز دارای دو پراب است که با رنگ‌های متفاوت معمولاً مشکی و قرمز مشخص شده‌اند. البته این دو پراب تفاوتی باهم ندارند و تنها به دلیل تمایز از دو رنگ استفاده شده است. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره محافظ برق چیست را بخوانید.

3. مولتی‌ متر رومیزی

مولتی‌متر رومیزی یکی از انواع مولتی‌متر‌های دیجیتال است که دقت بسیار بیشتری در اندازه‌گیری دارد. این نوع مولتی‌متر‌ها بیشتر در آزمایشگاه‌های برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4. مولتی‌ متر انبری

مولتی‌ متر انبری نیز گروهی از انواع دیجیتالی است که علاوه بر امکانات ذکر شده دارای یک سری چنگک مانند است. با استفاده از بخش از مولتی‌متر می‌توان به راحتی جریان گذرنده از یک المان را بدون نیاز به سری کردن دستگاه با المان مورد نظر در مدار اندازه‌گیری کرد. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره انواع دیود را بخوانید.

کاربرد مولتی متر چیست؟

از انواع مولتی‌ متر همان‌طور که قبل‌تر نیز اشاره شد، برای اندازه‌گیری کمیت‌های مختلف ولت، آمپر و اهم استفاده می‌شود. از مولتی‌متر‌های دیجیتال پیشرفته در منظور اندازه‌گیری ظرفیت خازن‌ها، میزان فرکانس و حرارت کاربرد دارند. از دیگر کاربرد‌های مدل دیجیتال این دستگاه می‌توان به میلی‌آمپر، میکروآمپر، تست دیود، تست اتصال و ... اشاره کرد. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره oscilloscope چیست را بخوانید.

نکات مهم قبل از خرید مولتی‌ متر چیست؟

اولین و مهم‌ترین نکته هنگام خرید مولتی‌متر، انتخاب نوع آن است. در واقع تفاوت بین مدل‌های دیجیتال و آنالوگ در دقت اندازه‌گیری و امکانات جانبی آن است. دومین نکته تناسب آن با زمینه کاری شماست.

هر مولتی‌متری جدا از دیجیتال یا آنالوگ بودن آن از نظر عمل دارای انواع مختلفی است که برای کاربرد‌های متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو اگر قابلیت خاصی مدنظرتان است، حتماً متناسب با آن خرید کنید.

انواع مولتی‌متر موجود در بازار دارای مقاومت‌های متفاوتی هستند. در حقیقت هر چه میزان مقاومت دستگاه بالاتر باشد، در برابر نوسانات برقی و جریان‌های مختلف الکتریکی مقاوم‌تر است. آمپدانس یا مقاومت بالای دستگاه احتمال بروز خطا در اندازه‌گیری را کاهش می‌دهد.

آخرین مورد نیز قیمت دستگاه‌ها است که قبل‌تر به آن‌ها اشاره شد. بسته به نوع مولتی‌متر و کاربرد و قابلیت‌های آن دارای قیمت‌های متفاوتی هستند. اما در کل نمونه‌های آنالوگ نسبت به دیجیتال ارزان‌تر هستند. پیشنهاد می شود درباره آموزش کار با مولتی متر بخوانید.

برخی از سوالات متداول

1. مولتی متر چیست؟

مولتی‌متر یکی از ابزار‌های بسیار پرکاربرد برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی مختلف در حیطه کاری مهندسان، تعمیرکاران و برق کاران است. 

2. کاربرد مولتی متر چیست؟

از انواع مولتی‌ متر همان‌طور که قبل‌تر نیز اشاره شد، برای اندازه‌گیری کمیت‌های مختلف ولت، آمپر و اهم استفاده می‌شود. از مولتی‌متر‌های دیجیتال پیشرفته در منظور اندازه‌گیری ظرفیت خازن‌ها، میزان فرکانس و حرارت کاربرد دارند. از دیگر کاربرد‌های مدل دیجیتال این دستگاه می‌توان به میلی‌آمپر، میکروآمپر، تست دیود، تست اتصال و ... اشاره کرد.